JEOİSTATİSTİK YÖNTEMLERLE POLİMETALİK MADEN YATAKLARININ JEOLOJİK MODELLENMESİ

Geological Modelling of Polymetalic Ore Deposits By Geostatistical Method

Esma EKİCİ
Maden Mühendisliği Anabilim Dalı

Adem ERSOY
Maden Mühendisliği Anabilim Dalı

ÖZET
Bu çalışma, Balya-(Balıkesir) Hastanetepe polimetalik maden yatağının (Pb, Zn ve Ag) işletme tasarımı ve üretim planlamasına yönelik rezerv, tenör analizlerinin ve jeolojik modellemesinin jeostatistik yöntemlerle yapılmasını kapsamaktadır. Veriler logaritmaya dönüştürülmüş olup, bu dönüşüme lognormal kriging uygulanmıştır. Yönlü variogram analizinde, KD-GB (45° ve 135°) doğrultusunda zonal ve geometrik anizotropi, düşey yönde ise jeolojik ardalanma belirlenmiştir. Uygulama sonunda belirli tenör aralıklarında rezerv ve ortalama tenör tahmini yapılmış, sınır (cut-of) tenörü üzerindeki cevherin yeraltındaki dağılımı üç boyutlu olarak modellenmiştir. Maden yatağının yapısal değişimi ve tenör dalgalanmasını ve dağılımını sergilemek için yatağın jeolojik modellemesi Plurigaussian simülasyon yöntemi ile yapılmıştır. Bu modellemede kayaç tiplerinin ve cevherin dağılımları, geometrik pozisyonları simüle edilmiştir.
Anahtar Kelimeler : Balya kurşun-çinko yatağı, lognormal kriging, rezerv ve tenör,
plurigaussian simülasyon, jeolojik model

ABSTRACT
This study inlcudes the geological modelling, reserve and grade analysis of Balya-Balıkesir Hastanetepe polymetalic mineral deposit (Pb, Zn and Ag) by geostatistic methods in terms of enterprise design and production planning. Data were transformed in logarithm and lognormal kriging was applied. In the directed variogram analysis, zonal and geometric anisotropy was determined in NE-SW (45° and 135°) direction, and geologic cycling was detected in vertical direction. Reserve and mean grade predictions were made at determined intervals as a result of the application, and underground distribution of ore on cut-off grade were 3-D modelled. Geological modelling of the mineral deposit was made by Plurigaussian Simulation Method to demonstrate structural change, grade fluctuation and distribution. Rock types as well as distributions and geometric positions of ore were simulated in this modelling.
Key Words : Balya lead-zinc deposit, lognormal kriging, reserve and grade, plurigaussian simulation, geologic model